Toen ik Bert voor het eerst sprak aan de telefoon, was meteen duidelijk dat hij houdt van praten. Hij is een ontzettende gezellige man met veel humor. Bert is 85 jaar. Hij werd blind toen hij 62 was.
Hij heeft veel meegemaakt in zijn lange leven. En daarmee een enorme mentale kracht ontwikkeld. Wat bewonder ik dat. Bert heeft niet speciaal iets met kunst, maar hij is breed geïnteresseerd en staat open voor nieuwe ervaringen. Zolang het maar gezellig is!
Van materialen naar verhalen
Wat me meteen opvalt is hoe beeldend hij kan vertellen. Hij heeft een enorm goed geheugen. De beelden van vroeger herinnert hij zich nog haarfijn. Ze zijn zo scherp dat het is alsof zijn blindheid even verdwijnt als hij vertelt. Hij leeft er helemaal van op.
Ik besluit hem te verrassen/’overvallen’ met de meest vreemde ‘voel’-materialen. Van rijstkorrels tot kunstgras tot sinaasappelnetje, golfkarton, schuursponsjes en noem maar op. Bert: ‘Wat heb je nu weer allemaal bij je?!’. Bert is niet snel van zijn stuk en vindt het allemaal prima.
Ik geef hem wat materialen aan en meteen beginnen de verhalen. Die zouden overigens ook beginnen zonder deze materialen, maar toch is het een leuke manier om tot verhalen te komen. Het voelen van een materiaal roept beelden, kleuren (ja, Bert herinnert zich zelfs kleuren), sferen en verhalen op. En heel verrassende associaties. Zo blijkt glad plastic te voelen als een blauwe lucht. Bij een warme lentezon over het graanveld past karton met grove vezel. En wist je dat plastic gaas voelt als een aardappelsorteermachine? En rietjes als graan-aren? Voor Bert is dat heel duidelijk en vanzelfsprekend.
Glad plastic voelt als blauwe lucht.
En rietjes zijn als graan-aren.
– Bert
Met al deze associaties die de materialen oproepen hebben we een ‘voel-tafereel’ gemaakt. In dit beeldend ‘voel-tafereel’ hebben we het verhaal vastgelegd over hoe hij als jonge jongen op het land werkte met ‘de zigt’. In de video hieronder vertelt Bert over wat hij voelt op het tafereel. Het is jammer dat het bij deze tentoonstelling in digitale vorm niet mogelijk is het tafereel te voelen. Maar deze video laat het tafereel zien en vooral horen.
Laat je meenemen in het verhaal van Bert. Veel kijk- en luisterplezier!
Bert
Tachtig jaar geleden! Ongelofelijk. Wat er in die tijd allemaal veranderd is… aan werken, leven, dat ging anders, dat ging langzamer.
Mireille Spaas
De zigt zei me niets. Door de verhalen van Bert, én de schilderijen van Van Gogh, ging dit gereedschap voor mij leven.
Mireille houdt zich bezig met product design, grafische communicatie en illustratie. Bekijk hier haar werk.